ยาแต่ละชนิดมีวิธีการทานที่แตกต่างกัน เคยสงสัยหรือไม่ว่าทําไมถึงแตกต่างกัน และมีความจำเป็นไหมต้องทานตามที่ระบุ เช่น ทานยาหลังอาหาร ทานยาก่อนอาหาร เป็นต้น เรามีคำตอบมาให้จะได้หมดข้อสงสัยว่าจําเป็นหรือไม่ที่เราต้องปฏิบัติตาม
เหตุผลที่กำหนดเวลาทานยาแต่ละชนิด?
ยาแต่ละชนิดอาจถูกกําหนดให้รับประทานในเวลาที่แตกต่างกันด้วยเหตุผลที่จําเป็นต่างๆ เช่น
- ยาแก้ปวดแก้อักเสบ (Non-steroidal Anti-inflammatory drugs; NSAIDs) เช่น Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac ยากลุ่มนี้จะกําหนดให้รับประทานหลังอาหารทันทีเนื่องจากยาเหล่านี้มีผลระคายเคืองกระเพาะอาหาร
- ยาปฏิชีวนะหรือยาฆ่าเชื้อ (Antibiotic) ควรรับประทานยาต่อเนื่องจนยาหมดหรือตามแพทย์สั่ง ทั้งนี้มีข้อพึงสังเกตและข้อพึงระวังเนื่องจากมีการเรียก “ยาแก้อักเสบ” ในกลุ่มยาที่แตกต่างกันนั่นคือ
ทำความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีรับประทานยา ที่มักจะพบเห็นบ่อยๆ ได้แก่
- ยาก่อนอาหาร ให้รับประทานก่อนอาหาร ประมาณ 30 นาที
- ยาพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันที มักจะเป็นยาที่ระคายเคืองกระเพาะอาหารมาก เช่น ยาแก้ปวดต้านอาการอักเสบกลุ่มแอสไพรินหรือกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-steroidal Anti-inflammatory drugs; NSAIDs) ให้รับประทานอาหารครึ่งหนึ่งแล้วรับประทานยา แล้วจึงรับประทานอาหารต่อจนอิ่ม หรือรับประทานอาหารคําสุดท้ายแล้วรับประทานยาทันที พร้อมดื่มน้ำตามมากๆ
- ยาหลังอาหาร ควรรับประทานหลังอาหาร 15 – 30 นาที
- ยาระหว่างมื้ออาหาร ให้รับประทานก่อนหรือหลังอาหาร 1 – 2 ชั่วโมง
- ยาก่อนนอน รับประทานก่อนเข้านอน 15 – 30 นาที กรณีที่เป็นยานอนหลับก่อนนอนเพื่อให้ผู้ป่วยนอนได้เต็มที่ โดยมากมักให้ผู้ป่วยรับประทานก่อนถึงเวลาที่ต้องตื่นนอนประมาณ 7-8 ชั่วโมง ยานอนหลับควรใช้ตามแพทย์สั่งเท่านั้น เพราะยาบางตัวมีไว้สำหรับจัดการการนอนไม่หลับในช่วงเวลาหนึ่งๆ เท่านั้น
- ยาที่รับประทานสัปดาห์ละครั้ง รับประทานวันใดควรรับประทานวันนั้นทุกๆสัปดาห์ เช่น เริ่มรับประทานยาวันอาทิตย์ก็ให้รับประทานยานั้นทุกวันอาทิตย์ เป็นต้น
- ยาที่รับประทานเมื่อมีอาการ เช่น ยาลดไข้แก้ปวดพาราเซตามอล(Paracetamol) เช่น รับประทาน 2 เม็ด ทุก 6 ชั่วโมง เวลาปวด หมายความว่า รับประทานครั้งละ 2 เม็ดเมื่อมี อาการปวด ถ้าต่อมามีอาการปวดอีกแต่ยังไม่ถึง 6 ชั่วโมง ยังไม่ควรรับประทานยานั้นซ้ำอีก เพราะอาจเกิดพิษจากยาเกินขนาดได้
การรับประทานยาตามกำหนดเวลาที่ระบุไว้บนฉลากยามีความจำเป็นและส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา และหากลืมรับประทานยา ให้รีบรับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่ถ้าใกล้ถึงเวลามื้อต่อไป ให้ทานมื้อต่อไปเลย อย่าเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่าในมื้อต่อไปเป็นอันขาดเพราะอาจเกิดอันตรายหรืออาการข้างเคียงตามมาได้อีกด้วย
