สำหรับภาวะการมีบุตรยากสามารถที่จะเกิดขึ้นได้ทั้งในเพศชาย และเพศหญิง สำหรับสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหานี้มีหลากหลายสาเหตุ อาจมาจากระบบอวัยวะสืบพันธุ์มีความผิดปกติ ปัญหาสุขภาพ และพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน
ปัญหาการมีบุตรยากในผู้ชาย
- ฮอร์โมนเพศต่ำ ส่งผลทำให้ลูกอัณฑะทำหน้าที่ได้ไม่เต็มที่
- ปัญหาจากอสุจิ เช่น ตรวจน้ำอสุจิแล้วไม่พบตัวอสุจิ หรือมีปริมาณของตัวอสุจิน้อยเกินไป สำหรับการตรวจน้ำอสุจินั้น ก็จะดูการเคลื่อนที่ของตัวอสุจิ รูปร่าง ความเข้มข้นของอสุจิ เพื่อที่จะหาสาเหตุภาวะการมีบุตรยากและหาแนวทางในการรักษาต่อไป
- ติดเชื้อที่ระบบอวัยวะสืบพันธุ์ เช่น โรคหนองใน โรคเริมที่อวัยวะเพศ ต่อมลูกหมากอักเสบ เป็นต้น ซึ่งสาเหตุเหล่านี้อาจส่งผลทำให้เกิดการตีบแคบที่ทางเดินของน้ำอสุจิได้ ทำให้การสร้างเชื้ออสุจิทำได้ไม่ดี
- สาเหตุจากโรคต่างๆที่มีผลต่อการเจริญพันธุ์ เช่น โรคไต โรคตับ เป็นต้น
- ปัญหาเรื่องทางเพศ เช่น หย่อนสมรรถภาพทางเพศ มีอาการหลั่งเร็ว เป็นต้น
- สาเหตุจากการขาดสารอาหารบางอย่าง เช่น Folic Acid ที่พบมากในผักใบเขียวต่างๆ และ Lycopene ที่พบมากในมะเขือเทศ
ปัญหาการมีบุตรยากในผู้หญิง
- เกิดความผิดปกติบริเวณท่อนำไข่ เช่น เกิดการตีบตันที่ท่อนำไข่ ก็จะทำให้ไข่ไม่สามารถที่จะเดินทางมาเพื่อปฏิสนธิกับตัวอสุจิได้ ในกรณีที่เกิดการปฏิสนธิขึ้น ก็จะทำให้ตัวอ่อนเดินทางมาฝังตัวบริเวณมดลูกไม่ได้ จึงส่งผลทำให้ท้องนอกมดลูก
- ภาวะไม่ตกไข่ หรือการตกไข่มีความผิดปกติ เป็นภาวะที่ไข่ไม่ตกออกมาจากรังไข่ ก็จะส่งผลทำให้ประจำเดือนมาผิดปกติ หากไม่รักษาภาวะตกไข่ผิดปกตินี้ ก็จะทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์มีน้อยลง
- หมดประจำเดือนก่อนวัย สาเหตุมาจากรังไข่และมดลูกมีการทำงานที่ผิดปกติ อาจเกิดจากฟองไข่ที่อยู่ในรังไข่มีการสลายตัวเร็วกว่าปกติ โดยภาวะหมดประจำเดือนก่อนวัยสามารถเกิดขึ้นได้กับผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 30 ปี ซึ่งโดยทั่วไปแล้ววัยทองในผู้หญิงนั้นจะเริ่มที่อายุประมาณ 45-50 ปี
- มดลูกมีความผิดปกติ เช่น เกิดพังผืดในโพรงมดลูก มีเนื้องอกในโพรงมดลูก มีติ่งเนื้อในโพรงมดลูก
ปัญหาจากพฤติกรรมต่างๆในชีวิตประจำวัน
สำหรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตบางอย่าง ก็สามารถที่จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการมีบุตรยากได้ โดยพฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยงมีดังนี้
- สูบบุหรี่เป็นประจำ การสูบบุหรี่จะทำให้เชื้ออสุจิมีปริมาณลดลง เชื้ออสุจิไม่แข็งแรง สำหรับผู้หญิงนั้นการตกไข่ก็จะลดลง
- ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป สำหรับผู้ที่ชอบดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หากมีการดื่มเป็นประจำ ก็จะทำให้อสุจิไม่แข็งแรง หรืออาจทำให้อสุจิมีรูปร่างที่ผิดปกติได้
- นอนดึก พักผ่อนไม่เพียงพอ หากร่างกายขาดการพักผ่อน ก็จะทำให้เกิดความเหนื่อยล้า สำหรับผู้หญิงก็จะทำให้ไข่ไม่ตก ในผู้ชายก็จะส่งผลทำให้เชื้ออสุจิอ่อนแอ
- กินอาหารที่ไม่มีประโยชน์ หากอาหารที่รับประทานเข้าสู่ร่างกายนั้นไม่มีประโยชน์ ก็จะทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ ส่งผลทำให้มีบุตรยากได้ ดังนั้นควรรับประทานอาหารที่เต็มไปด้วยคุณค่าทางสารอาหารและวิตามิน เช่น ธัญพืช ผักและผลไม้ เนื้อปลา เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เป็นต้น
การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอช่วยเพิ่มโอกาสต่อการมีบุตรได้ ทำได้โดยการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียดลง รับประทานทานอาหารที่มีประโยชน์โดยเฉพาะผักและผลไม้ อย่าลืมหาเวลาออกกำลังกายด้วย และหากคุณดูแลร่างกายอย่างดีแล้วแต่ก็ยังมีลูกยาก ก็ควรที่จะปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางแก้ไขต่อไป
